Co to jest mefedron?
Mefedron (4-MMC, 4-metylometkatynon) to syntetyczny narkotyk z grupy katynonów, pochodna naturalnej substancji zawartej w roślinie khat. Zyskał popularność w Europie w latach 2007–2010 jako tzw. „dopalacz”, zanim został zdelegalizowany w większości krajów. Sprzedawany był w formie białego proszku lub kryształków, a także w tabletkach. Przyjmowany jest najczęściej doustnie, donosowo (wciąganie), rzadziej dożylnie.
Jak działa na mózg?
Mefedron działa podobnie do amfetaminy i MDMA. Pobudza wydzielanie i hamuje wychwyt zwrotny neuroprzekaźników — dopaminy, serotoniny i noradrenaliny. Efektem jest silna stymulacja, euforia, poczucie bliskości z innymi ludźmi, a także intensywne doznania sensoryczne. Wysokie uwalnianie dopaminy i serotoniny odpowiada za potencjał uzależniający, a także za niebezpieczne dla zdrowia skutki uboczne.
Skutki działania
Po zażyciu mefedronu użytkownicy doświadczają:
– euforii i pobudzenia,
– zwiększonej energii i gadatliwości,
– nasilenia doznań muzycznych i dotykowych,
– wzmożonej pewności siebie i kontaktowości,
– zahamowania łaknienia i potrzeby snu.
Działanie pojawia się szybko (szczególnie po zażyciu donosowym) i trwa zwykle 2–3 godziny, co często prowadzi do tzw. sesji wielodawkowych — powtarzania przyjmowania substancji w krótkich odstępach.
Negatywne skutki krótkoterminowe
Już podczas działania mefedronu mogą pojawić się:
– przyspieszone tętno i podwyższone ciśnienie krwi,
– rozszerzone źrenice, szczękościsk, nadmierne pocenie,
– odwodnienie i przegrzanie organizmu,
– bezsenność, niepokój, lęki, drażliwość,
– bóle w klatce piersiowej, mdłości, wymioty,
– ryzyko zaburzeń rytmu serca i zapaści krążeniowej.
Skutki długoterminowe i ryzyko uzależnienia
Przewlekłe używanie mefedronu prowadzi do poważnych konsekwencji zdrowotnych:
– szybki rozwój uzależnienia psychicznego i fizycznego,
– wyniszczenie organizmu spowodowane brakiem apetytu i snu,
– uszkodzenia wątroby, nerek i układu sercowo-naczyniowego,
– stany lękowe, depresja, psychozy, halucynacje,
– problemy z pamięcią, koncentracją i zdolnością uczenia się,
– spadek odporności, częste infekcje, osłabienie mięśni.
Badania neurobiologiczne wskazują, że długotrwałe zażywanie powoduje zmiany w układzie dopaminergicznym i serotoninergicznym mózgu, podobne do tych obserwowanych u osób uzależnionych od metamfetaminy. To skutkuje trudnościami w utrzymaniu abstynencji i wysokim ryzykiem nawrotów.
Dlaczego mefedron jest tak ryzykowny?
-
Krótki czas działania — prowadzi do częstego powtarzania dawek, co zwiększa ryzyko przedawkowania.
-
Niepewny skład — mefedron na czarnym rynku często bywa mieszany z innymi substancjami psychoaktywnymi.
-
Silny potencjał uzależniający — intensywne działanie euforyczne i „głód narkotykowy” powodują szybkie wciągnięcie w nałóg.
-
Toksyczność fizyczna — szczególnie groźne są uszkodzenia serca, wątroby i nerek oraz ryzyko udaru lub zawału nawet u młodych osób.
Objawy przedawkowania
Przedawkowanie mefedronu może prowadzić do:
– hipertermii (niebezpiecznego wzrostu temperatury ciała),
– odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych,
– napadów drgawkowych,
– halucynacji i psychozy,
– zawału serca lub udaru mózgu,
– zgonu wskutek niewydolności wielonarządowej.
Leczenie uzależnienia od mefedronu
Nie istnieją specyficzne leki zastępcze dla mefedronu, jak w przypadku opioidów. Leczenie opiera się na:
– terapii odwykowej i psychoterapii poznawczo-behawioralnej,
– wsparciu farmakologicznym objawowym (np. leki przeciwdepresyjne, przeciwlękowe),
– budowaniu sieci wsparcia społecznego, grupach terapeutycznych i programach redukcji szkód,
– monitorowaniu stanu zdrowia (szczególnie układu krążenia i psychiki).
Podsumowanie
Mefedron to niebezpieczna substancja psychoaktywna o silnym działaniu stymulującym i uzależniającym. Choć początkowo daje użytkownikowi euforię i poczucie energii, szybko prowadzi do poważnych szkód zdrowotnych — zarówno psychicznych, jak i fizycznych. Krótki czas działania i silny głód narkotykowy sprawiają, że jest szczególnie zdradliwy i niszczy organizm w błyskawicznym tempie. Leczenie uzależnienia wymaga długotrwałej terapii i wsparcia specjalistycznego.