Kim jest bohater i o czym naprawdę jest ta książka? Bohaterem jest Jerzy Górski — człowiek, który z dna wieloletniego uzależnienia (narkotyki, papierosy, alkohol) wyszedł na sportowe szczyty, wygrywając w 1990 r. morderczy Double Ironman w USA. Książkę napisał Łukasz Grass; to reportersko-biograficzna opowieść o nałogu, terapii i odbudowie życia przez dyscyplinę oraz sport.
Droga „z Monaru na podium” — najważniejsze fakty. Górski trafia do społeczności terapeutycznej Monaru, gdzie spotyka Marka Kotańskiego. Tam zaczyna biegać, uczy się systematycznego wysiłku i mierzy z mechanizmami uzależnienia. To twarda część historii: leczenie, potknięcia i długi marsz do trzeźwienia — bez lukru.
Kulminacja: Huntsville 1990. W World Triathlon Championships Double Ironman (Huntsville, USA) Górski pokonuje ok. 7,6–8 km pływania, 360 km na rowerze i 84 km biegu w 24:47:46, ustanawiając rekord tej edycji i wygrywając zawody. To symboliczny finał pierwszego etapu trzeźwienia — dowód, że nowa tożsamość wytrzymałościowca może stać się dźwignią zmiany.
Poza Huntsville: starty, które budują charakter. Górski nie zatrzymuje się na jednym sukcesie: kończy m.in. legendarny Western States 100 (100 mil w górach Sierra Nevada) oraz trzydniowy Ultraman World Championship na Hawajach (10 km pływania, 421 km roweru i 84 km biegu), cementując status ikony polskiego ultra.
Od literatury do filmu. Historia z kart książki stała się kanwą filmu „Najlepszy” (2017) w reżyserii Łukasza Palkowskiego, z Jakubem Gierszałem w roli Górskiego. Ekranizacja spopularyzowała opowieść o wychodzeniu z nałogu w Polsce i za granicą.
Co ta książka mówi o uzależnieniu i zdrowieniu — esencja dla czytelnika: 1) Iluzje i zaprzeczanie vs. rzeczywistość. Widzimy mechanizmy obronne: minimalizację („nie jest tak źle”), racjonalizację („kontroluję to”), obwinianie innych. Przełom przychodzi, gdy bohater przestaje „negocjować” z nałogiem i przyjmuje fakty — wraz z odpowiedzialnością za szkody. 2) Siła wspólnoty i struktury. Monar daje ramy: społeczność, jasne zasady, pracę krok po kroku. Wychodzenie z izolacji i wstydu jest równie ważne jak abstynencja, bo nałóg „karmi się” samotnością. 3) Sport jako nowy „system nagrody” — ale z głową. Wysiłek wytrzymałościowy staje się zdrową alternatywą dla dawnego „haju”: daje endorfiny, strukturę dnia, cele i mierzalny postęp. Sport nie zastępuje terapii — to narzędzie podtrzymujące trzeźwienie, nie magiczna pigułka. 4) Tożsamość po nałogu. Najtrudniejsze bywa nie tylko „przestać brać/pić”, ale pozostać trzeźwym, odbudować relacje i sens. Górski po karierze angażuje się w organizację zawodów i animowanie sportu — staje się „dawcą”, nie „biorcą”.
Dlaczego „Najlepszy” działa na osoby uzależnione i ich bliskich: nie mitologizuje dna — pokazuje realne koszty nałogu i cenę zmiany; daje mapę działania — społeczność, małe kroki, codzienna rutyna, rola mentorów; pokazuje „koniec tunelu” — realny sukces po latach pracy, a nie z dnia na dzień.
Dla kogo jest ta książka? Dla osób w nałogu — by zobaczyć, że powrót jest możliwy, ale wymaga decyzji, ludzi i systemu. Dla rodzin — by lepiej rozumieć mechanizmy i nie brać na siebie odpowiedzialności za chorobę bliskiego. Dla terapeutów, trenerów i nauczycieli — jako studium, jak narzędzia dyscypliny i wspólnoty wspierają zdrowienie.
Siedem praktycznych lekcji z „Najlepszego”: 1) Nazwij problem — dopiero wtedy możesz coś z nim zrobić. 2) Oprzyj się na ludziach — terapeuci, grupa, mentorzy. 3) Zbuduj rutynę — sen, jedzenie, trening, obowiązki. 4) Mierz postęp — małe cele dzienne/tygodniowe zamiast samych wielkich marzeń. 5) Uważaj na „zamiany nałogów” — sport wspiera, ale nie zastępuje pracy terapeutycznej. 6) Ucz się z nawrotów — traktuj je jak informację zwrotną, nie koniec drogi. 7) Dawaj dalej — pomaganie innym wzmacnia Twoją trzeźwość.
Ciekawostki i uzupełnienia. Poza Double Ironmanem Górski ukończył Western States 100 oraz Ultraman World Championship 1995 na Big Island (31:43:32). Film „Najlepszy” wyreżyserował Łukasz Palkowski, a Jakub Gierszał zagrał Górskiego.